Emil Voellnagel ››› Przegl?d Techniczny nr 13-14, 3 kwietnia 1917

Zegary s?oneczne nowoczesne (cz. 2)

Przejd?my teraz do interesuj?cych nas pyta? o dok?adno?ci zegarów s?onecznych, która mierzy si? wielko?ci? b??dów ich wskaza?. Poza b??dami, zawartymi w podziale oraz pope?nionymi przy odczycie, które w naturalnej swej wielko?ci wchodz? do wskaza?, mog? w ka?dym zegarze pozostawa? pewne b??dy w ustawieniu tarczy i strza?ki. A wi?c, nie licz?c stosunkowo ?atwiejszych do unikni?cia b??dów, mog? zachodzi?: w zegarze pionowym – b??d w azymucie tarczy, to jest niezgodno?? k?ta, przyj?tego do kre?lenia jej, z rzeczywistym, i b??d w po?o?eniu strza?ki, b?d? wzgl?dem p?aszczyzny po?udnika (b??d azymutalny), b?d? wzgl?dem szeroko?ci geograficznej (b??d w pochyleniu); w zegarze poziomym – b??d w orientacji ca?ego zegara wzgl?dem po?udnika i w pochyleniu strza?ki; wreszcie w zegarze równikowym – b??d w orientacji i pochyleniu ca?ego zegara.

Emil Voellnagel ››› Przegl?d Techniczny nr 9-12, 20 marca 1917

Zegary s?oneczne nowoczesne (cz. 1)

Zegary s?oneczne, ongi? tak popularne, nie odgrywaj? dzi? w naszym ?yciu praktycznym prawie ?adnej roli, a to w my?l opinii, jak? o nich mamy: przyznajemy im mianowicie warto?? zabytku przesz?o?ci, który ?wiadczy o tern, jak od najdawniejszych czasów umys? ludzki stara? si? wykorzysta? ruch s?o?ca dla podzia?u dnia; przyznajemy im warto?? naukow? – modelu astronomicznego, który przypomina nam o naszej zale?no?ci od s?o?ca i o ruchu naszej ziemi w przestrzeni – wreszcie przyznajemy im warto?? ozdoby dla naszych ogrodów i budowli i w tym charakterze najcz??ciej jeszcze mie? z nimi do czynienia chcemy. Natomiast lekcewa?ymy je z powodu, i? nie wskazuj?, gdy s?o?ce nie ?wieci, a przede wszystkim pomawiamy je rycza?towo o niedok?adno?? i nie stosujemy ich, cz?stokro? ku w?asnej szkodzie nawet tam, gdzie u?ycie ich by?oby zupe?nie na miejscu.

Darek Oczki ››› J?drzejów miastem zegarów s?onecznych?

Otwarcie Ogrodu Czasu w J?drzejowie

W sobot? 25 pa?dziernika 2014 w Muzeum im. Przypkowskich w J?drzejowie mia?a miejsce uroczysta inauguracja nowo wyremontowanego ogrodu. Na przestrze? t? sk?ada si? zespó? basenów z kaskadami wody, altana, w której opisane s? odmiany lokalnych ryb, mur ze znakami astronomicznymi wykonanymi w technice sgraffito, oraz – co najwa?niejsze dla mi?o?ników s?onecznego czasu – Ogród Czasu obejmuj?cy a? jedena?cie zegarów s?onecznych. Cztery z tych czasomierzy to instrumenty zabytkowe, jeden jest rekonstrukcj? zegara, który sta? tu przed laty, za? pozosta?e wykonano w tym roku, by demonstrowa?y ró?ne mo?liwo?ci gnomoniki. Ca?y obraz uzupe?nia wielki zegar na pawilonie wystawowym, wykonany przez Tadeusza Przypkowskiego.

Tadeusz Przypkowski ››› Ziemia, nr 2, grudzie? 1956

Zegary s?oneczne w Polsce

O popularno?ci zegarów s?onecznych w wieku XVI ?wiadczy fraszka naszego najwi?kszego ówczesnego poety: Jana Kochanowskiego "na ?las?". "Sta? ku s?o?cu, a rozdziew g?b?, panie ?lasa! A ju? nie b?dziem szuka? inszego kompasa; bo ten nos, co to g?by ju? ledwie nie minie, na z?bach nam uka?e, o której godzinie."

Darek Oczki ››› D?ugo na to czekali?my

Katalog zegarów s?onecznych

Druga po?owa pa?dziernika bie??cego roku ucieszy?a nas wszystkich pojawieniem si? d?ugo oczekiwanego Katalogu zegarów s?onecznych prezentuj?cego zbiory rodziny Przypkowskich z J?drzejowa. Zgodnie z pierwotnym za?o?eniem ksi??ka mia?a trafi? do dystrybucji jeszcze w sierpniu, jednak termin ten okaza? si? by? ma?o realnym.

J.J. ››› Ochrona zabytków, Nr 2 (45), Warszawa 1959, Rok 12

Ratusz w Sandomierzu odzyska? zegar s?oneczny

Zegar s?oneczny na jednym z najpi?kniejszych i najcenniejszych zabytkowych ratuszów w Polsce – na ratuszu w Sandomierzu – powsta? na prze?omie XVI- XVII w. Jak na to wskazywa?y resztki czarnego podk?adu i g??bokiego w nim grawerunku, widoczne jeszcze spod odbitego a pó?niej na?o?onego tynku, ci?ty by? w typowej renesansowej technice sgraffito. Wykre?lony by? ?ci?le wed?ug danych naukowych. Kompozycja zegara przechowa?a si? w pó?niejszych malowaniach tynku. Kiedy ca?y ratusz na nowo wytynkowano, to na nowym tynku wymalowano zegar wed?ug dawnych ?ladów, powtarzaj?c stary wzór kompozycyjny. Malowanie to powtarzano jeszcze wielokrotnie. Zegar ten wida? jeszcze wyra?nie na dawnych fotografiach ratusza z lat 60-tych XIX w., przy czym jednak ju? oznaczenie godzin by?o fa?szywe.

Tadeusz Przypkowski ››› Post?py astronomii, Tom VI, lipiec-wrzesie? 1958, Kraków

Tablica do?wiadczalna Miko?aja Kopernika w Olsztynie w ?wietle najnowszych odkry? 1956-1957 roku

Przypominam na wst?pie, i? pierwsz? naukow? notatk? o tej tablicy, zwanej popularnie zegarem s?onecznym Miko?aja Kopernika, poda? nam jeszcze Jan ?niadecki [4] w r. 1802, powtarzaj?c odwieczn? tradycj?, któr? nadal powtarzaj? w XIX w. popularne wydawnictwa lokalne, podczas gdy kopernika?skie publikacje naukowe ca?kiem j? przemilczaj?. Powraca dopiero w r. 1942 do tego zabytku Ernst Zinner [7] nie rozeznaj?c zreszt? zupe?nie jego charakteru i podkre?laj?c "brak wskazówki". Uwagi te powtarza w r. 1943 w swym obszernym kopernika?skim dziele [6] przypuszczaj?c nawet, i? zegar w kru?ganku zamkowym, nad wej?ciem do komnaty, w której Kopernik mieszka?, znajdowa? si? za jego czasów na ?cianie zewn?trznej, a kru?ganek pó?niej dobudowano, czemu wyra?nie przeczy jego gotycki charakter i historia zamku. Czerwone, lekko nachylone linie uwa?a on za linie od 3 do 18, liczone od wschodu s?o?ca, wida? wi?c, i? zabytku tego nie bada? zupe?nie z punktu widzenia naukowej i praktycznej gnomoniki.

Ryszard Markiewicz ››› Dooko?a ?wiata, Nr 41 (93), Rok II, 9 pa?dziernika 1955

Bij? s?oneczne godziny

Motto:[QUOTE SOURCE="W?adys?aw Broniewski"]Bij? s?oneczne godziny w J?drzejowie i mnie, i tobie, i innym bij? zegarowie