Warszawa, ?oliborz

Teatr Komedia - Biblioteka (?ciana po?udniowo-wschodnia)

woj. mazowieckie, gmina Warszawa, powiat Warszawa
Pierwsze projekty budynku Teatru Komedia przygotowali jeszcze przed wojn? Barbara i Stanis?aw Brukalscy. W latach 50. nadano mu stylistyk? socrealizmu. Poza teatrem – w osobnym skrzydle – mie?ci si? tam Spo?eczny Dom Kultury oraz biblioteka. To w?a?nie na naro?niku zaj?tym przez bibliotek? znajduj? si? dwa zegary s?oneczne.
Oba zegary wykonano w 1953 roku technice sgraffito, a ich autorem jest najwi?kszy polski mistrz gnomoniki – Tadeusz Przypkowski. Na obu tarczach wida? charakterystyczny dla niego element szachownicy (otok obu s?oneczników). Pomimo jednak bezpo?redniego s?siedztwa tych zegarów, ka?dy z nich jest inny, a ich usytuowanie pozwala na odczyt czasu od ?witu do zmierzchu.
Zegar po?udniowo-wschodni posiada gnomon wsparty na dwóch nó?kach, a na jego ko?cu znajduje si? pi?cioramienna gwiazdka z otworkiem, przez który przechodzi promie? s?oneczny wskazuj?c na tarczy aktualn? por? roku. Poni?ej niego wida? hiperbole wyznaczaj?ce drog? S?o?ca w najbardziej charakterystycznych chwilach w roku – w dniach przesile? letniego i zimowego oraz w chwilach zrównania dnia z noc?, które to zjawisko ma miejsce dwa razy do roku. Wtedy to w?a?nie punkt ?wietlny biegnie po ?cianie w linii prostej. Wszystkie te krzywe opisano na tarczami nazwami pór roku.
Podczas gdy otwór w gwie?dzie wskazuje dat?, cie? kraw?dzi gnomonu okre?la czas. Pod nasad? gnomonu widnieje wizerunek S?o?ca. Linie godzinowe pozwalaj? na wskazywanie pe?nych godzin, pó?godzin i kwadransów. Jako, ?e ?wiata biblioteki odstaje od w?a?ciwego po?udnia w kierunku wschodnim, linie kalendarza nie s? symetryczne w stosunku do gnomonu, lecz i one ulegaj? odchyleniu. Warto tu zwróci? uwag?, ?e linia godziny XII jest idealnie pionowa – le?y w p?aszczy?nie lokalnego po?udnika. Jedynym elementem szpec?cym zegar jest rynna biegn?ca na lewym brzegu tarczy – ogranicza ona dost?p S?o?ca w godzinach popo?udniowych.
(Darek Oczki)
liczba wizyt: 1391 | ocena: brak | komentarze: brak
Galeria
Chcesz skomentowaæ ten zegar b±d¼ do³±czyæ do trwaj±cej dyskusji?
Wejd¼ na Forum i podziel siê z nami swoimi przemy¶leniami i wra¿eniami.