Wspó?czesna polskoj?zyczna literatura dotycz?ca zegarów s?onecznych jest niestety bardzo uboga. Niekiedy w podr?cznikach czy ksi??kach o tematyce zegarów, po?wi?ca si? im w najlepszym wypadku jeden z rozdzia?ów, cz??ciej kilka akapitów. Poza tym znamy dos?ownie kilka w?t?ych i do tego bardzo ogólnych pozycji, które powsta?y w okresie powojennym. Od tamtego czasu nie wydano niczego. Sam Tadeusz Przypkowski – nasz najwi?kszy gnomonik XX stulecia – z niewiadomych powodów nie si?gn?? nigdy po pióro i nie przela? swojej wiedzy na papier. Prawdopodobnie ?ywi? przekonanie, ?e jego osobista biblioteczka zawiera ju? wszystkie stosowne wyja?nienia zasad budowy zegarów s?onecznych i nie ma potrzeby pisa? niczego wi?cej. Zapewne tak w?a?nie jest, jednak biblioteka ta w ?aden sposób nie szerzy wiedzy o zegarach s?onecznych poza murami Muzeum Przypkowskich w J?drzejowie. Co wi?cej archaiczne ju? w swej formie obce j?zyki, w których spisano ksi??ki w poprzednich wiekach nie sprzyjaj? poznawaniu tej wiedzy. Prawdopodobnie analogiczne problemy z dost?pem do fachowej literatury prze?ywali ludzie na pocz?tku poprzedniego stulecia. Dowodem na to jest wyj?tkowy manuskrypt, który powsta? w 1922 roku w Brwinowie, b?d?cy reprodukcj? jednej z niedost?pnych ju? dzisiaj ksi??ek. Mowa tu o pozycji wydanej drukiem w Krakowie w 1886 roku autorstwa Daniela Wierzbickiego, a zatytu?owanej "O zegarach s?onecznych i sposobach ich urz?dzania". Dzisiaj mamy komputery, skanery, maszyny ksero, a tak?e znamy formy cyfrowego kopiowania o wysokiej jako?ci odwzorowania, jednak 100 lat temu jedynymi znanymi narz?dziami by?y pióro i atrament. W taki w?a?nie sposób, pan Dworski – mieszkaniec podwarszawskiego miasteczka – musia? sobie radzi? z wykonaniem kopii ksi??ki po?wi?conej jego pasji. "Przepisa?em z egzemplarza drukowanego w Brwinowie 18 pa?dziernika 1922, Dworski" – tymi s?owy autor zako?czy? manuskrypt. Nie wiadomo kim by? i z czego ?y? – dzi? przypuszcza? mo?emy tylko tyle, ?e pasjonowa? si? zegarami s?onecznymi. W ?wietle braku literatury, która mog?aby szerzy? ?wiadomo?? horologicznego, historycznego i artystycznego bogactwa zostawionego nam przez poprzednie wieki, trzeba wyci?ga? maksimum wiedzy z ka?dej napotkanej publikacji, nawet, je?li czas jej ?wietno?ci ju? dawno przemin??. Ksi??ka Wierzbickiego jest bardzo rzadka i znale?? j? mo?na jedynie w kilku bibliotekach, w tym tak?e w j?drzejowskiej, jednak ze wzgl?du na sw? wyj?tkowo??, zazwyczaj nie jest udost?pniana. Potrzeba dotarcia do ?róde? wiedzy dawnych uczonych jest jednak tak silna, ?e odtworzenie ksi??ki staje si? konieczno?ci?. Nie jest to ?atwe: r?czne pismo autora manuskryptu nie nale?y do specjalnie czytelnych, a staropolszczyzna dodatkowo utrudnia zrozumienie tekstu. Niemniej nie ustajemy w wysi?kach przy przepisywaniu ksi??ki, a wynik owej pracy zapewne zaprezentujemy w naszym serwisie. Dworski pisa? bardzo oszcz?dnie gospodaruj?c miejscem, cz?sto zapominaj?c o marginesach i zostawia? wyra?ne ?lady po ko?cz?cym si? w piórze atramencie. Manuskrypt powsta? w niewielkim, ca?kowicie ju? dzi? po?ó?k?ym zeszycie, a ca?o?? pracy mie?ci si? na zaledwie 28 stronach. Ksi??k? ilustruj? trzy schematy zegarów s?onecznych, za? w jej tre?? wplecionych jest kilka tabel z warto?ciami k?tów godzin dla trzech szeroko?ci geograficznych (49, 49 i 50) oraz równaniem czasu dla wszystkich miesi?cy roku. Na stronie tytu?owej Dworski pomin?? nazwisko autora, jednak na samym ko?cu ksi??ki doda? jego inicja?y – D.W. O samym Wierzbickim znajdujemy krótk? not? biograficzn? w ksi??ce "Kronika Uniwersytetu Jagiello?skiego od r. 1864 do r. 1887 i obraz jego stanu dzisiejszego" wydanej w roku 1887. Oto jej tre?? (zapis oryginalny): [QUOTE SOURCE="Kronika Uniwersytetu Jagiello?skiego od r. 1864 do r. 1887..."]Wierzbicki Daniel, adjunkt obserwatoryum, urodzony 1 Stycznia 1839 r., uko?czy? w r. 1862 Instytut techniczny, a w nast?pnym zdawszy matur?, poszed? na Uniwersytet Jagiello?ski, na którym w r. 1870 otrzyma? stopie? Doktora filozofii. Wst?piwszy w Marcu 1864 r. do obserwatoryum jako zast?pca adjunkta, uczy? matematyki od 1865-1875 w gimn. ?w. Anny, a nast?pnie w szkole realnej, które to zaj?cie porzuci? 1875 r., zostawszy sta?ym adjunktem. Cz?onek kom. fizyograficznej, korespondent b. Tow. Nauk ?cis?ych w Pary?u, cz?onek kom. balneologicznej, Tow. astronomicznego w Niemczech, meteorologicznego austryackiego w Wiedniu i cz?onek wydzia?u Towarzystwa tatrza?skiego.