B?d?c w grudniu w Italii, w do?? niespodziewany sposób dowiedzieli?my si? o ciekawej kolekcji zegarów s?onecznych, której w ?aden sposób nie nale?y pomin?? przy cho?by krótkiej wizycie w Mediolanie. Zbiór ten, na który sk?ada si? nieco ponad 200 rozmaitych s?oneczników, ogl?da? mo?na w Museo Poldi Pezzoli. Mediolan to w uj?ciu wszelkich turystycznych przewodników zazwyczaj tylko Katedra Duomo z rozleg?ym plac przed ni? oraz kilka okolicznych ulic n?c?cych przechodniów markami najznamienitszych domów mody. Museo Poldi Pezzoli na szcz??cie znajduje si? w odleg?o?ci zaledwie kilometra od owej strefy zakupów i zwiedzania. Mia?em okazj? odwiedza? wiele ró?nych muzeów w naszym kraju, ale to, co zobaczy?em sprawi?o, ?e naprawd? doceni?em sztuk? i kunszt dawnych mistrzów – bogactwo i urok zebranych tam dzie? robi ogromne wra?enie. Tak?e tamtejsza kolekcja zegarów s?onecznych – cho? jest zaledwie fragmentem ekspozycji – przykuwa oczy na bardzo d?ugi czas. ?wietna organizacja gablot mieszcz?cych ca?y zbiór sprawia, ?e pomimo niewielkiej przestrzeni jak? zajmuj?, pozwala do?? dok?adnie obejrze? ka?dy eksponat. Ogromn? wi?kszo?? mediola?skich s?oneczników zobaczy? mo?na w jednej sali, któr? nazwano Palmow? (Palma Room). Ustawiono tam wielk?, trzysegmentow? gablot?, we wn?trzu której znajduj? si? schodkowe pó?ki o kszta?cie ?cian piramidy. Konstrukcja taka naturalnie tworzy kilka odr?bnych stref, które zape?niono grupami zegarów o jednakowej budowie lub zasadzie dzia?ania. Dla przyk?adu jedna z takich trójk?tnych ?cian zape?niona zosta?a wy??cznie drewnianymi zegarami dyptykowymi typu norymberskiego, a inna mosi??nymi równikowymi zegarkami pochodz?cych z Augsburga. Uk?ad ten jest o tyle przejrzysty, ?e bez trudu ogarnia si? wzrokiem ca?o?? zbiorów jednego rodzaju, co u?atwia badania porównawcze. I faktycznie dobrze jest stan?? przez któr?? z tych cz??ci ekspozycji i porówna? sobie mo?liwo?ci na przyk?ad zegarów z ko?ci s?oniowej pochodz?cych w manufaktur w Dieppe we Francji, lub wisz?cych powy?ej wysoko?ciowych zegarów pier?cieniowych. Centraln? cz??? ekspozycji zajmuje eksponat najcenniejszy i jednocze?nie najbardziej wyró?niaj?cy si? z ca?ej kolekcji. Jest nim wykonany w 1524 "Navicula Venitiis" – zegar s?oneczny w kszta?cie weneckiego okr?tu handlowego. W zbiorach i kolekcjach ca?ego ?wiata zachowa?o si? zaledwie kilka egzemplarzy tego rodzaju zegarów, wyj?tkowo?? których podkre?la monografia Monks, Manuscripts and Sundials: The Navicula in Medieval England autorstwa Catherine Eagleton. Twórc? Naviculi z Museo Poldi Pezzoli by? Oronce Fine (o czym ?wiadczy widoczna na zegarze inskrypcja: OP[VS] ORONTII F[INAEI] 1524), francuski matematyk i uznany autor instrumentów naukowych. Zegar ten jest stosunkowo niewielki (166x149x9mm) jednak robi du?e wra?enie, tote? nic dziwnego, ?e stanowi pere?k? w zbiorach, któr? cz?sto u?ywa si? w charakterze ikony kolekcji. Ten niezwyk?y zbiór przeno?nych s?oneczników stanowi? prywatn? kolekcj? Piero Portaluppi, mediola?skiego architekta, który od 1920 roku gromadzi? wszelkiego rodzaju zegary – zarówno s?oneczne, jak i mechaniczne. W roku 1978 kolekcja zosta?a przekazana Museo Poldi Pezzoli. Znajduje si? ono w Mediolanie przy ulicy Manzoni 12 (Via Manzoni). Wst?p kosztuje 10 euro. Dla posiadaczy karty turystycznej Mediolanu oferowane s? zni?ki.

Przypisy

• Wi?cej o dzie?ach sztuki Museo Poldi Pezzoli
• Navicula Venetiis w zbiorach Museo Poldi Pezzoli
• Monks, Manuscripts and Sundials – opis ksi??ki w naszej bibliotece

Galeria

Seria: Zegary s?oneczne Italii

• Aiello del Friuli - miasto zegarów s?onecznych
  
• Przesilenie zimowe, zegary refleksyjne i godziny w?oskie
  
• Bogata kolekcja zegarów s?onecznych w Mediolanie
  
• Villa Meridiana - pi?kno i nauka